مقایسۀ مطالعات سبک شناسی و نقد ادبی در ایران با تأکید بر دو مجلۀ علمی- پژوهشی نقد ادبی و بهار ادب در سال ۱۳۸۹

نویسندگان

زهرا حیاتی

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ساناز باروتی اردستانی

دانشگاه علامه طباطبائی هدی اصغری جعفری

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

از آنجا که میان دو دانش سبک­شناسی و نقد ادبی رابطه و همبستگی هست و تحلیل­های منتقدانه برپایه داده­های سبکی بنا می­شوند، بررسی وضع موجود مطالعات سبک و نقد می تواند زمینه­های نهادینه­سازی و سامان دهی این شاخه­های مطالعاتی را هموار کند. بررسی مقالات علمی- پژوهشی دو مجله تخصصی بهار ادب (سبک شناسی نظم و نثر) و نقد ادبی در سال 1389- که پایان دهه هشتاد شمسی است- دورنمایی از شاخصه­های این نوع مطالعات را در این دهه به­دست می­دهد. در این بررسی، از دو شاخص کمّی و کیفی استفاده شده است. شاخص­های کمّی به مواردی، مانند حوزه نظری و عملی، متون مورد مطالعه، رویکردهای سنتی و جدید، تعداد نویسندگان، جنسیت نویسندگان و مانند آن ها ناظر است. شاخص های کیفی براساس مبانی دانش های سبک­شناسی و نقد ادبی تنظیم شده است و به این پرسش ها پاسخ می دهد: آیا مقالات نقد ادبی از توصیف به سمت تحلیل و واکاوی معنا پیش رفته اند؟ آیا بر تحلیل­ها تفکر انتقادی حاکم است؟ آیا مقالات سبک­شناسی اثر را به­عنوان نمود فردیت بررسی کرده­اند؟ آیا داده­های سبکی وجه تمایز اثر مورد بررسی را با آثار دیگر نشان داده­اند؟ و مانند آن ها. نتیجه کلی این بررسی­ها نشان می­دهد اگرچه مطالعات سبک و نقد در برخی حوزه­ها که از گفتمان اجتماعی یا دانشگاهی پیروی می­کنند، همسو و هم­مسیر هستند، تفاوت هایی دارند که رابطه و همبستگی این دو شاخه مطالعاتی را پوشش نمی­دهد. برای مثال، منتقدان در انتخاب متن بیشتر به داستان گرایش دارند و سبک­شناسان متون شعری را ترجیح می دهند؛ در مقالات نقد، بیشتر از مقالات سبک­شناسی، با نظریه­ها و رویکردهای جزئی و مستقل روبه روییم و گرایش­های سبک­شناختی هنوز به استقلال نرسیده اند؛ همچنین تعداد بیشتری از مقالات نقد به صبغه اصلی خود، یعنی تحلیل و واکاوی معنا نزدیک شده و از توصیف گذر کرده­اند، درحالی که مقالات مرتبط با سبک که به طور مشخص سبک را نمودی از فردیت مؤلف نشان دهند یا ویژگی سبکی را معادل تکرارِ انحراف از معیار بدانند، درحد نیمی از کل مقالات است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسۀ مطالعات سبک شناسی و نقد ادبی در ایران با تأکید بر دو مجلۀ علمی- پژوهشی نقد ادبی و بهار ادب در سال 1389

از آنجا که میان دو دانش سبک­شناسی و نقد ادبی رابطه و همبستگی هست و تحلیل­های منتقدانه برپایة داده­های سبکی بنا می­شوند، بررسی وضع موجود مطالعات سبک و نقد می تواند زمینه­های نهادینه­سازی و سامان دهی این شاخه­های مطالعاتی را هموار کند. بررسی مقالات علمی- پژوهشی دو مجلة تخصصی بهار ادب (سبک شناسی نظم و نثر) و نقد ادبی در سال 1389- که پایان دهة هشتاد شمسی است- دورنمایی از شاخصه­های این نوع مطالعات ر...

متن کامل

نقد زیبایی شناسی هنری در متن ادبی

موضوع این پژوهش، ارائه پیشنهادی است برای نقدِ زیبایی‌شناسانه ‌هنریِ متن ادبی.تازگی این نوع نقد،در یافتن زیبایی هنری است. از این روی شگردهای بلاغی، یا به عبارتی برجسته سازی‌ها، ابزاری برای جستجو و دست‌یابی به زیبایی هنری، در متن ادبی هستند و جلوه دیگری از ظهور زیبایی، در متن را می‌نمایانند. روش کار چنان است که ابتدا با به کارگیری اصول و شیوه‌های زبان شناسی ساختارگرا، برجسته‌سازی‌های زبانی را درمتن...

متن کامل

ماهیت نقد رتوریکی و اهمیت آن در مطالعات ادبی

ادیبان و بلاغیونِ غربی، نظام و ساختارِ بلاغت را از روی اصولِ خطابه و سخنوری نوشتند و از این طریق پیوندِ خطابه را با ادبیات استوار و متمکّن کردند. بدین ترتیب مباحثی که به خطابه اختصاص داشت وارد بلاغت شد و بدین‌‌سان رتوریک در معنای خطابه رفته رفته به رتوریک در معنایِ بلاغت اطلاق شد. مباحثِ رتوریک (= بلاغت حاصل پیوند با خطابه) به تدریج در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به صورت یکی از مهم‌ترین شاخه‌ها...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

تراز ادبی متن (پیشنهادی در نقد ادبی)

مقالة ‌حاضر کوششی است در راستای پیشنهاد یک شیوة ‌نقد بر اساس معیارهای محسوس و سنجش پذیر. زبان ادبی از دیدگاه شکل‌گرایان، نشان دهندة ‌نقش‌ خاصی از زبان است که توسط عناصر شکلی برجسته شده است. بر این اساس به نظر می‌رسد تمام عناصر این‌گونه از زبان قابل شناخت و توصیف‌‌پذیر باشند. برای تعیین ادبیّت یک متن، نخست باید عناصر شکلی آن را مشخص کرد و برشمرد. سپس با توجّه به فاصلة ‌این عناصر از زبان خودکار، تر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نقد ادبی

جلد ۷، شماره ۲۵، صفحات ۷-۴۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023